Bizning mamlakatda ko'chmas mulkni sug'urtalash ko'rsatkichi 2% dan oshmaydi. Mamlakatimizda sug'urtalash kompaniyalari shunday deydi. BMT ma'lumotlariga ko'ra, so'nggi 20 yil ichida dunyoda zilzila, suv toshqinlari, qurg'oqchilik va bo'ronlar soni ikki baravar oshgan. Qozog'iston aholisi 75 foizi tabiiy ofatlardan xavfli hududlarda yashaydi.
QNDRA LS rasmiy so'roviga javob berar ekan, hozirda ushbu model parametrlariga asoslangan yakuniy qarorlar qabul qilish bo'yicha ish olib borilayotganini ta'kidladi.
«Yakuniy qarorlar qabul qilingandan so'ng tabiiy ofatlardan sug'urtalashni joriy etish bo'yicha qonuniy o'zgartirishlar tayyorlanadi», deydi QNDRA
Model o'zi tabiiy ofatlarga ko'proq duchor bo'ladigan Qozog'istonning mintaqalari bo'yicha xavflarning to'rtta turini qamrab olishni nazarda tutadi. Ularning ichida zilzila, suv toshqini, suv toshqini va o'rmon yong'inlari mavjud.
«Bu borada qoplovchi xavflar va himoya qilinadigan mintaqalar bo'yicha yakuniy ro'yxat, shuningdek sug'urtaning davriyligi tabiiy ofatlar xavflarini kompleks baholash natijalari asosida aniqlanadi», deya aniqlandi QNDRA
Shuningdek, ofat xavflari yuzaga kelganda to'liq yoki qisman buzilgan uy egalari uchun baholash o'tkazmasdan ro'yxatga olingan to'lovlarni amalga oshirish taklif etiladi.
Bundan tashqari, moliyaviy tartibga soluvchi sug'urtaning o'zaro yordam va qayta taqsimlash tamoyili asosida ishlayotganini eslatib o'tdi. Shuning uchun to'lovlar barcha ishtirokchilardan yig'ilgan mablag' hisobidan amalga oshiriladi. Tabii xavflardan majburiy himoyani joriy etish zarurati haqida gaplar 2023 yildan boshlab aytilmoqda. Sezilmali xavfli hududda joylashgan Olmaota shahrida zilzilalar tez-tez bo'ladi. Mutaxassislar yil boshida sodir bo'lgan kuchli silkinishlardan so'ng ko'chmas mulkni ixtiyoriy sug'urtalashga murojaat qilganlar sonining oshganini ta'kidlaydi. Biroq, shahar aholisi soni hisobga olinganda bu juda kam ko'rsatkich. Ko'chmas mulkni sug'urtalash dunyoda keng tarqalgan xizmat turiga kirsa-da, Qozog'istonda hali ham talab past. Aks holda, sug'urtalash summasi juda qimmat emas, deydi mutaxassislar.
«Evraziya» sug'urtalash kompaniyasi rahbarining o'rinbosari Baxt Qorgasbaevning aytishicha, ko'chmas mulkda har birining qiymati bo'yicha 0,2% tarifiga kelib, to'laydigan narxni olamiz. Agar kvartirangiz 20 million turadigan bo'lsa, tenggaga chaqilganda 20 ming tengga yaqin bo'ladi.
Qozog'istonda 2029 yilgacha buzilishi kerak bo'lgan 3,7 mingdan ortiq ofatli va eski binolar mavjud. Ruxsatsiz joyga qurilish olib borib, keyin davlatdan to'lov talab qilgan aholi shikoyati qonun doirasiga sig'masligini mutaxassislar tez-tez aytadilar. Shuning uchun bu yerda faqat aholi emas, balki o'sha binoni ruxsatsiz joyga qurishga yo'l bergan javobgar tashkilotlarning xizmatlarini ham qat'iylashtirish shart.
Vazirlik ma'lumotlariga ko'ra, 54,7 ming ko'p qavatli turar joyning 752 binosi ofatli holatda, 3 mingdan ortiq esa eski binolar.
Ofatli qurilishlarning ko'pchiligi Astana shahrida (208 dona), eski qurilishlar esa Olmaotada (1,2 ming dona) kuzatilmoqda. Shuningdek, janubi-sharqiy mega shahrida ofatli uylar umuman yo'q, faqat u yerda eski uylar soni 1 mingdan oshadi. Biroq, Olmaotada 8 mingdan ortiq, Astana shahrida esa 3,1 ming ko'p qavatli turar joy qurilganiga e'tibor qaratish zarur.