O'zbekiston Jahon banki yordamida Xorazm viloyatida yangi quyosh elektr stansiyasini ishga tushiradi.

Jahon banki O'zbekiston uchun 3,5 million dollar miqdorida bank kafolati bilan moliyalashtirishni ma'qulladi. Ushbu kafolat davlat kompaniyasi O‘zbekiston Milliy Elektr Tarmoqlari Aksiyadorlik Jamiyati tomonidan yangi 100 MVt quvvatga ega quyosh elektr stansiyasidan ishlab chiqarilgan elektr energiyasini xarid qilish bo'yicha to'lov majburiyatlarining o'z vaqtida bajarilishini ta'minlaydi. Ushbu ob'ektni Xorazm viloyatida fransuz kompaniyasi Voltalia quradi va ekspluatatsiya qiladi. Bu haqda Anhor.uz bankning matbuot xizmatiga tayanib xabar berdi.

Quyosh elektr stansiyasining ekspluatatsiyaga kiritilishi 2025 yil noyabr oyida rejalashtirilgan. U 177 gektar maydonda joylashadi va har yili 240 gigavatt-soat yangilanish energiyasini ishlab chiqaradi. Uning ishlashi natijasida yillik karbonat angidrid chiqindilarini 230 ming tonnadan ortiq kamaytirishi va 60 mingdan ortiq oilalarni toza energiya bilan ta'minlashi kutilmoqda.

«Jahon banki guruhi O'zbekistonning energiya ehtiyojlarini qondirish va qayta tiklanadigan energiya manbalarining ulushini 2030 yilga qadar 25 Gvt ga yetkazishda yordam bermoqda, bu esa o'sha davr oxiriga kelib mamlakatda iste'mol qilinadigan elektr energiyasining 40% ini tashkil etadi, bu esa «O'zbekiston — 2030» strategiyasiga muvofiq», — dedi Tatyana Proskuryakova, Markaziy Osiyo bo'yicha Jahon banki mintaqaviy direktori. «Xorazm viloyatidagi quyosh elektr stansiyasi loyihasi doirasida berilgan Jahon bankining bank kafolati yangi xususiy investorlarni qayta tiklanadigan energiya sektoriga jalb qilishga yordam berdi. Bu sohani diversifikatsiya qilish va bozorda qo'shimcha ishtirokchilarni jalb qilish imkonini berdi, bu esa mamlakatga katta foyda keltirmoqda».

Quyosh elektr stansiyasi loyihasi Voltalia ning sho'xobchasi bo'lgan Sarimay Foreign Enterprise LLC tomonidan amalga oshiriladi. Kompaniya ushbu ob'ektni ishlab chiqish, moliyalashtirish, qurish va ekspluatatsiyaga tayyorlash uchun javobgar bo'ladi. Ekspluatatsiyaga kiritilgandan so'ng, Sarimay Foreign Enterprise LLC stansiya tomonidan ishlab chiqarilgan elektr energiyasini O‘zbekiston Milliy Elektr Tarmoqlari Aksiyadorlik Jamiyatiga sotadi. Bu ikki tomon o'rtasidagi 25 yillik elektr energiyasini xarid qilish shartnomasi bilan belgilangan.

Jahon banki tomonidan taqdim etilgan 3,5 million dollar miqdoridagi bank kafolati O‘zbekiston Milliy Elektr Tarmoqlari Aksiyadorlik Jamiyatining Sarimay Foreign Enterprise LLC dan elektr energiyasini xarid qilish bo'yicha to'lov majburiyatlarining bajarilishini ta'minlaydi. Ushbu kafolat shuningdek, Xorazm viloyatidagi loyiha uchun zarur bo'lgan 80 million dollar miqdoridagi qo'shimcha kapital investitsiyalarni, shu jumladan, Yevropa tiklanish va taraqqiyot bankidan (EBRD) 54 million dollardan ortiq moliyalashtirishni jalb qilishga yordam berdi.

«2020 yildan beri Jahon banki va Xalqaro moliya korporatsiyasi (IFC), Jahon banki guruhiga kiritilgan, O'zbekiston hukumatining 1000 MVt quyosh va 500 MVt shamol energiyasi quvvatlarini yaratish bo'yicha sa'y-harakatlarini qo'llab-quvvatlamoqda. Ushbu maqsadlarga erishish uchun biz bank kafolatlarini, moliyaviy resurslarni, maslahat xizmatlarini, texnik yordamni taqdim etdik, shuningdek, qayta tiklanadigan energiya loyihalarini amalga oshirish uchun xususiy investitsiyalarni jalb qilishda yordam berdik», — dedi Ferxat Esen, Jahon banki energetika bo'yicha yuqori mutaxassisi va O'zbekiston energetika sektoridagi bank kafolatlari bo'yicha ishchi guruh rahbari.

Hozirgi kunda O'zbekistonda Jahon banki guruhi tomonidan qo'llab-quvvatlangan qayta tiklanadigan energiya sektori loyihalari quyidagilarni o'z ichiga oladi: O'zbekistondagi birinchi 100 MVt quyosh elektr stansiyasi, Navoiy viloyatida joylashgan (2021 yilda ishga tushirilgan); Samarqand va Jizzax viloyatlarida 440 MVt quvvatga ega quyosh elektr stansiyasi (2024 yilda ishga tushiriladi); O'zbekistondagi birinchi 500 MVt shamol elektr stansiyasi, Navoiy viloyatida joylashgan (2024 yilda ishga tushiriladi); shuningdek, Buxoro viloyatida 250 MVt quvvatga ega quyosh elektr stansiyasi, 63 MVt/126 Mvt·soat quvvatga ega energiya saqlash tizimi (BESS) bilan (qurilish jarayonida). Buxoro viloyatida o'rnatilayotgan BESS Markaziy Osiyodagi birinchi va qayta tiklanadigan energiya loyihasini amalga oshirish uchun Jahon bankidan bank kafolatini olgan dunyodagi birinchi tizimdir.